This study investigates the complex interrelations between perceived stress, psychological flexibility, and cognitive performance among older adults and considers the effects of sociodemographic variables on these factors. This study is important because it can provide fundamental scientific data for interventions related to the preservation or improvement of cognitive performance, stress coping, and psychological flexibility in elderly individuals. The research employed a cross-sectional design with a sample of 207 participants aged 65 and older, recruited from community health centers in Türkiye. The maximum age of the participants’ was set at 92. The study utilized the following instruments: the Acceptance and Action Questionnaire-II (AAQ-II), the Perceived Stress Scale (PSS), and the Standardized Mini-Mental State Examination (SMMSE). Significant associations were found between perceived stress level, psychological flexibility, and cognitive performance. Higher education levels and better economic status were associated with improved cognitive performance, whereas advanced age was associated with lower cognitive functioning. Cognitive function was positively associated with perceived stress, whereas psychological flexibility demonstrated a negative relationship with perceived stress. Similarly, cognitive function was also inversely related to psychological flexibility. Age, education, and economic status were significant predictors of cognitive function according to the multivariate analysis. This study showed that the likelihood of mild cognitive impairment and normal cognitive function decreases with increasing age compared with severe cognitive impairment. Additionally, the findings indicate significant differences in cognitive function across different education levels. The results highlight the role of psychological flexibility in cognitive health protection among older adults. These interventions, which are aimed at enhancing psychological flexibility, may have a strong potential for reducing the perception of stress and improving cognitive performance in this population. These findings suggest the need for developing interventions aimed at increasing psychological flexibility to reduce perceived stress and improve cognitive performance among older adults. In particular, the positive relationship between stress and cognitive performance highlighted in this study could influence the direction of stress-related intervention programs.

Bu çalışmanın amacı, yaşlı yetişkinlerde algılanan stres, psikolojik esneklik ve bilişsel performans arasın-daki karmaşık ilişkileri araştırmak ve sosyodemografik değişkenlerin algılanan stres, psikolojik esneklik ve bilişsel performans üzerindeki etkisini ele almaktır. Bu çalışma, yaşlı bireylerde bilişsel performansın korunması veya iyileştirilmesi, stresle başa çıkma ve psikolojik esnekliğin geliştirilmesiyle ilgili müdahaleler için temel bilimsel veriler sağlayabileceği için önemlidir. Araştırma, Türkiye’deki toplum sağlığı merkez-lerinden alınan ve 65 yaş ve üstü 207 katılımcıdan oluşan bir örneklem kullanılarak kesitsel olarak tasar-landı. Çalışmaya katılanların maksimum yaşı 92 yıl olarak belirlendi. Çalışmada kullanılan araçlar Kabul ve Eylem Anketi-II, Algılanan Stres Ölçeği ve Standardize Mini Mental Durum Muayenesi idi. Algılanan stres, psikolojik esneklik ve bilişsel performans arasında anlamlı ilişki bulundu. Daha yüksek eğitim düzeyi ve daha iyi ekonomik durum daha iyi bilişsel performansla ilişkiliyken, ileri yaş daha düşük bilişsel işlevselliği öngördü. Bilişsel işlev algılanan stres ile pozitif bir ilişki gösterirken, psikolojik esneklik algılanan stres ile negatif bir ilişki gösterdi. Benzer şekilde, bilişsel işlev de psikolojik esneklik ile ters bir ilişki gösterdi. Çok değişkenli analize göre yaş, eğitim ve ekonomik durum bilişsel işlevin belirleyicileri olarak önemli bir rol oynadı. Çalışma, yaş arttıkça hafif bilişsel bozukluk ve normal bilişsel işlevsellik olasılığının ciddi bilişsel bozukluğa kıyasla azaldığını gösterdi. Ayrıca, farklı eğitim seviyeleri arasında bilişsel işlevlerde önemli farklılıklar olduğuna işaret etmektedir. Sonuçlar, psikolojik esnekliğin yaşlı yetişkinler arasında bilişsel sağlığın korunmasında nasıl bir role sahip olabileceğinin altını çizmektedir. Psikolojik esnekliği artırmaya dayalı bu gibi müdahaleler, bu popülasyonda stres algısını azaltmak ve bilişsel performansı iyileştirmek için güçlü bir potansiyele sahip olabilir. Bu bulgular, yaşlı yetişkinlerde algılanan stresi azaltmak ve biliş-sel performansı iyileştirmek için psikolojik esnekliği artırmayı amaçlayan müdahalelerin geliştirilmesine ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Özellikle, çalışmada vurgulanan stres ve bilişsel performans arasındaki pozitif ilişki, stresle ilgili müdahale programlarının yönünü de değiştirebilir.