This study examined the serial mediating roles of cognitive flexibility and worry in the relationship between rumination and stress. Additionally, this study examines the moderating effect of risky alcohol use levels on these mediating relationships. The study sample comprised 832 university students aged 18–25 years, of whom 79% were female. Data collection instruments included the Personal Information Form, Addiction Profile Index Risk Scanning Scale - Alcohol, Cognitive Flexibility Inventory, Penn State Worry Questionnaire, Depression Anxiety and Stress Scale (Short Form), and Ruminative Thought Style Questionnaire. Based on the cutoff scores from the Addiction Profile Index Risk Scanning Scale for Alcohol, the participants were categorized into two groups: low risk (n=650) and high risk (n=182). This grouping variable was used as the moderating variable in the analysis. The findings from the serial mediation analysis (Model 6) demonstrated that cognitive flexibility and worry both exhibited significant mediating effects in the relationship between rumination and stress. Furthermore, the moderated mediation analysis (Model 92) revealed that the moderating effect of risky alcohol use levels was significant only in the relationship between stress and cognitive flexibility. Specifically, the mediating role of cognitive flexibility was nonsignificant in the low-risk alcohol use group but reached significance within the high-risk group. The results underscore the importance of interventions targeting cognitive flexibility—such as mindfulness-based programs and cognitive-behavioral therapies—in mitigating the ruminative effect of stress. Such interventions may also exert an indirect influence on reducing risky alcohol use, particularly among individuals in high-risk groups.

Bu çalışma, ruminasyon ile stres arasındaki ilişkide bilişsel esneklik ve endişenin seri aracı rollerini incele-meyi ve bu aracı ilişkiler üzerinde riskli alkol kullanım düzeylerinin düzenleyici etkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Örneklemi, yaşları 18–25 arasında değişen, %79’u kadın 832 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Bağımlılık Profil İndeksi Risk Tarama Formu-Alkol Ölçeği, Bilişsel Esneklik Ölçeği, Penn State Endişe Ölçeği, Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği-Kısa Formu ve Ruminatif Düşünce Biçimi Ölçeği kullanıldı. Bağımlılık Profil İndeksi Risk Tarama Formu-Alkol Ölçeğinden elde edilen kesme puanlarına göre katılımcılar düşük riskli (n=650) ve yüksek riskli (n=182) olmak üzere iki gruba ayrıldı ve söz konusu değişken analizde düzenleyici değişken olarak kullanıldı. Seri aracılık analizinden (Model 6) elde edilen bulgular, ruminasyon ile stres arasındaki ilişkide bilişsel esneklik ve endişenin anlamlı aracı etkiler sergilediğini gösterdi. Ayrıca, koşullu dolaylı etki modeli (Model 92) bulguları, riskli alkol kullanım düzeylerinin düzenleyici etkisinin yalnızca bilişsel esneklik ve stres arasındaki ilişkide anlamlı olduğunu ortaya koydu. Bilişsel esnekliğin aracı rolü, düşük riskli alkol kullanımı grubunda anlamlı bulunmazken, yüksek risk grubunda anlamlı hale geldi. Bu sonuçlar, bilişsel esnekliği hedefleyen müdahalelerin -farkındalık temelli programlar ve bilişsel davranışçı terapiler- stresin ruminatif etkilerini azaltmada önemine dikkat çekmektedir. Bu tür müdahalelerin, özellikle yüksek riskli alkol kullanan bireylerde alkol kullanımını azaltmada dolaylı bir etki gösterebileceği de düşünülmektedir.