In order to better understand the cognitive and adaptive functioning of the human mind, it is aimed to examine the relationship between the metacognitive problems and dependence associated problems of individuals with substance dependence by comparing the metacognition of the substance-dependent individuals to that of the individuals without a diagnosis of a psychiatric disorder. The study included 34 patients under treatment with the diagnosis of substance dependence and 34 non-patient individuals without any substance dependence diagnosis. A sociodemographic information form, The Metacognitions Questionnaire-30 published in 2008, and The Addiction Profile Index published in 2012 were used for the assessments in the study. The data produced by the administration of the scales were evaluated statistically using descriptive methods. The Kolmogorov-Smirnov distribution test was used for evaluating whether the data conform to a normal distribution. The t-test was used for comparing the parameters between the groups. The Pearson Correlation Analysis was used for comparing the differences between the scales. The study results demonstrated that the metacognition questionnaire scores of the patients being treated at the hospital for the diagnosis of substance dependence disorder were higher compared to those of the individuals without a psychiatric disorder. In regard to the assessment of the sub-dimensions of metacognition; the scores of the following subscales including the uncontrollability and danger, cognitive self-consciousness, and the need to control thoughts were higher in the substance dependent group compared to the control group. These results indicate that substance use has a negative impact on metacognition. It has also been determined that the metacognition of the negative beliefs about the uncontrollability of thoughts and danger, the positive beliefs about worry and the beliefs about the need to control thoughts were associated with the substance use characteristics and the frequencies of use. The study results suggest that the metacognitive processes and their sub-dimensions are important factors in the diagnosis and treatment of substance dependence; therefore, they should be considered to gain an insight into these processes.

Zihnin bilişsel ve uyuma yönelik çalışmasını daha iyi anlamak için, madde bağımlısı kişilerle, sağlıklı kişilerin üstbiliş işlevlerinin karşılaştırılması; ayrıca madde bağımlısı bireylerin bağımlılığa yönelik sorunlarıyla üstbilişleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya madde bağımlılığı tanısı alarak tedavi görmekte olan 34 hasta ve madde bağımlılığı tanısı almamış 34 sağlıklı birey dahil edilmiştir. Araştırmada, Sosyodemografik bilgi formu, 2008 yılında yayınlanan Üstbiliş Ölçeği-30 ve 2012 yılında yayımlanan Bağımlılık Profil İndeksi uygulanmıştır. Uygulanan ölçekler sonucunda elde edilen veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatiksel metotların yanı sıra normal dağılımın incelenmesi için Kolmogorov-Smirnov dağılım test, parametrelerin gruplar arası karşılaştırmalarında t-testi, ölçekler arası karşılaştırmalarda ise Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular ışığında; madde bağımlılığı tanısı alarak hastanede tedavi görmekte olan hasta grubunun üstbiliş puanlarının madde bağımlılığı olmayan sağlıklı bireylere göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Üstbilişin alt boyutlarında; bağımlı grubun kontrol edilemezlik ve tehlike, bilişsel farkındalık ve düşünceleri kontrol ihtiyacı alt boyutlarından aldıkları puanları sağlıklı gruptan daha yüksektir. Bu sonuçlar madde tüketiminin üstbilişler üzerinde olumsuz etkisi olduğunu göstermektedir. Ayrıca kontrol edilemezlik ve tehlike, endişe ile ilişkili olumlu inançlar ve düşünceleri kontrol ihtiyacı üstbilişlerinin madde bağımlılık özellikleriyle ve kullanım sıklığıyla ilişkili olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular üst bilişsel süreçler ve alt boyutlarının madde bağımlılığı tanı ve tedavi süreçlerinde önemli olduğu ve bu süreçlerin anlaşılmasında dikkate alınması gerektiğini düşündürmektedir.